به لوگوی شرکت کوکاکولا فکر کنید، بله می توانید حتی به لوگوی فیسبوک، مک دونالد و یا حتی همین ایرانسل و یا ایران خودرو خودمان فکر کنید. آیا می توانید کوکاکولا را بدون رنگ قرمز، فیسبوک را بدون رنگ آبی و یا ایرانسل را بدون رنگ زرد آن تجسم کنید؟ کدام یک قویتر است؟ فرم هایی که تشکیل دهنده لوگو هستن؟ نوع نوشتار آنها؟ یا رنگ آنها؟ آیا می توانید حرف F لوگوتایپ شرکت فیسبوک را در داخل یک باکس نارنجی تجسم و فرض کنید؟ واقعا کدامیک قدرت بیشتری دارند؟ فرم لوگو ها یا رنگ آنها؟
واقعیت این است که در هنرهای تجسمی و بخصوص رشته گرافیک که لوگو ها توسط متخصصین آن شکل می گیرند نمی توان گفت که فرم قدرتمند تر از رنگ است و یا بالعکس، بلکه چیزی که مهم است قدرتمند شدن این دو عنصر توسط آن یکی است. رنگ ها به فرم ها هویت خاص میبخشند و فرم ها باعث می شوند رنگ ها جاودانه گردند. و بعد از مدتی جدا کردن این دو از هم حتی می تواند به متلاشی شدن ارزش سازمان و یا شرکت در ذهن مخاطبانشان منجر شود. رنگ سازمانی تا آنجا می توان گسترش یابد که به صورت یک نماد یا نشانه عمل کند و مخاطب با دیدن رنگ سازمانی یک برند، به ماهیت آن برند و سازمان پی ببرد. سالهاست مخاطبان کوکا کولا با شنیدن نام این برند ناخودآگاه یاد رنگ قرمز می افتند و سالهاست با دیدن رنگ آبی مردم یاد لوگوی فیسبوک، اچ پی، توئیت، سامسونگ و مزدا می افتند. پس رنگ ها به برند ها و برند ها به رنگ ها هویت و شخصیت می بخشند و به این ترتیب نزد مخاطبانشان بدون جایگزین می گردند. این تعامل فرم و رنگ در شرکت های بزرگ و جهانی با مخاطبان بسیار تا جایی پیش رفته که امروزه تعریف و معانی جدیدی برای رنگ ها و انتخاب انها برای لوگو نسبت به گذشته (مثلا اوایل قرن 20) شکل گرفته است. به این صورت که کمپانی های بزرگ دنیا باعث شدند تا انتخاب رنگ در لوگو ها محدود بشود. امروزه اکثر رستوران ها از قرمز و نارنجی ، بیشتر شرکت های کامپیوتری و ارتباطاتی از آبی و اغلب لوگوهای پزشکی از رنگ سبز بهره می برند.
سال ها قبل بعد از تئوری هایی که در مورد تاثیرات رنگها بر روی انسان ها به وجود آمد دانشمندان در آزمایشگاه ها با قرار دادن گروهی متفاوت از انسان ها در معرض رنگ ها متوجه تغییرات شیمیایی این رنگ ها روی انسان شدند و با همین آزمایشات بود که هر رنگی دارای تعریفی کاربردی شد. و سپس با استفاده از همین دانش روانی رنگ بود که برای هر مضمونی رنگی تعریف گردید و بعد از ان به عنوان سمبل مورد استفاده قرار گرفت. رنگ ها تفکراتی را در انسان به وجود می آورند و همین موضوع میتواند استفاده از رنگ ها را خاص تر و خلاقانه تر کند. لازم به توضیح است امروزه یک برند و در واقع بهتر است بگوئیم شخصیت یک برند حتی می تواند تعریف جدیدی و تفکر جدیدی از یک رنگ را در ذهن مخاطبان بوجود آورد برای مثال رنگ طوسی برند اپل تداعی گر خلاقیت، شهرت و موفقیت است و حال آنکه در روانکاوی این رنگ این توصیفات وجود ندارد.
طبق تحقیقات انجام شده 8 رنگ خاص وجود دارد که بیشتر لوگوهای جهان از آنها استفاده کرده اند که این رنگ ها در یک دایره رنگ در تصاویر نشان داده شده است. در اینجا مختصری در مورد خصوصیات این رنگ ها و لوگوهایی که به این رنگ ها طراحی شده اند می پردازیم منتهی قبل از آن باید گفت که به طور کلی با وجود آن که اثر رنگها تا حدودی ذهنی است و درباره هر شخصی متفاوت است، لیکن برخی تاثیر رنگ ها دارای معنی یگانه ای در سراسر جهان هستند و بر این اساس است که در روانشناسی رنگ، رنگهایی که در ناحیه آبی طیف رنگها قرار دارند، رنگهای سرد و رنگهایی که در ناحیه قرمز هستند، رنگ های گرم تلقی می شوند. رنگ ها بر میزان تمرکز و خلاقیت موثر هستند و می توانند تاثیرات زیادی بر مخاطب بر جای گذارند. و در اصول روانشناسی رنگ ها، برای هر رنگ، آثار و خصوصیات متمایزی مطرح می شود که در ذیل به اختصار به آنها اشاره می نماییم.
- رنگ آبی در برند ها
برند های بسیاری در دنیا (نزدیک 100 برند) ازین رنگ استفاده کرده اند. و می توان گفت پر مصرف ترین رنگ در طراحی لوگو و هویت بصری رنگی سازمان ها و شرکت ها می باشد. این رنگ با حس آرامشی که ایجاد می کند و تداعی دریا و آسمان، جایگاه ویژه ای در ذهنیت مخاطبان دارد. و حس اعتماد و قوی بودن و قابل اطمینان بودن را به مخاطب ارائه می دهد.
بیشترین کاربرد این رنگ در میان سازمان هایی است که می خواهند کارکرد مداوم و بدون خطر را القا کنند.
مثال عمده این رنگ شرکت های تولید کننده غذای سالم، غذاهای لبنی، خدمات مالی و بانکی، شرکت های هواپیمایی و تکنولوژی های جدید و شبکه های اجتماعی هستند؛ از جمله برندهای فیس بوک – توئیتر – والمارت – آی بی ام – اورال بی – دل و در ایران نیز می توانیم بانک سامان – آبسال – ایران ایر را مثال بزنیم.
- رنگ قرمز در برند ها
قرمز همانطور که اشاره کردیم شدت توجه و اشتها را تحریک می کند و البته از آنجا که ضربان قلب را بالا برده و نفس کشیدن را تسریع می بخشد، نشانه فوریت و انگیزه هم می باشد و حس شجاع بودن و جوان بودن را نیز القا می کند.
بیش ترین کاربرد این رنگ در تولید کننده های اسباب‌بازی ، پیتزا و غذاهای فست فود و نیز اعلام حراج و خرید فوری، سرعت، و همچنین کمک به دیگران است که در صلیب سرخ و هلال احمر کاربرد پیدا کرده است.
برای مثال می توانیم به برندهای ویرجین – کنون – کوکاکولا – سی ان ان و و برندهای ایرانی مثل پاکسان – گلرنگ – بهران – اشی مشی – استیل البرز و… اشاره نماییم که از رنگ قرمز در برند خود استفاده می کنند.
- رنگ زرد در برندها
رنگ زرد از آنجا که موجب می شود به طلوع خورشید فکر کنیم، رنگی متمایل به خوشبینی و امید و گرماست.به گفته برخی صاحبنظران، رنگ زرد در پس زمینه سیاه، می تواند حس تنفر را ایجاد کند و در پس زمینه سبز، حس امید.
به طور کلی کاربرد این رنگ در مورد برندهایی است که پویایی و نشاط دارند و به ارائه خدمات به مشتریان می پردازند و در زمینه انرژی نیز می توانند فعالیت کنند. برای مثال رنگ سازمانی شل – ساب وی – نیکون ، رنگ زرد می باشد و در زمینه برندهای ایرانی نیز ارج و ایرانسل از آن استفاده کرده اند.
- رنگ نارنجی در برندها
از آنجا که نارنجی از ترکیب قرمز و زرد ایجاد می شود و با توجه به قدرت تحریک کنندگی رنگ زرد و قرمز، جای تعجب نیست که نارنجی از خصوصیات آنها پیرور کند. نارنجی ترکیبی از جسارت رنگ قرمز و خوشبینی رنگ زرد، را تداعی می کند.
کاربرد این رنگ برای برندهایی است که می خواهند دوستانه و خوش رو باشند و اعتماد طرف مقابل را جل کنند و البته برای تحریک هیجان و شور و شوق نیز مفید است. بر این اساس نارنجی را در رنگ سازمانی برندهایی مثل مثل آمازون، فانتا، هارلی دیویدسون، و دیسکاور در سطح جهانی و برند سایپا در ایران می توان مشاهده نمود.
- رنگ سبز در برندها
رنگ سبز که نشاط و جوانی و صلح و رشد و سلامتی را تداعی می کند، بیش از همه طبیعت را به یاد مخاطب می آورد.
این رنگ با توجه به تاثیرات خاصش در روح و روان مخاطب علاوه بر شرکت هایی که غدای سالم ارائه میدهند یا شرکت های محیط زیستی بعضا به عنوان رنگ سازمانی کالاهای خانگی، تکنولوژی و امور مالی به کار رفته است. اما نکته اینجاست که کمتر برند مطرح جهانی از این رنگ استفاده می کند.
- رنگ بنفش در برندها
بنفش رنگی فاخر و آرام است که عموما احساس راز آلودگی، سلطنت و یا تکبر را تحریک می کند.
این اثرات آرام بخش باعث شده که از این رنگ که بیشتر حس خلاق، رویایی و عاقلانه دارد، در امور مالی، تکنولوژی های جدید وشبکه های اجتماعی و شرکت های خدماتی مشاوره و یا سلامت استفاده شود. برای مثال برندهای مهمی از جمله یاهو – اورکات – وایبر و در ایران بانک اقتصاد نوین از این رنگ استفاده می کنند.
لازم به ذکر است رنگ ارغوانی نیز در زمینه رنگ سازمانی و آثار و کارکردهای آن بسیار شبیه رنگ بنفش می باشد.
- رنگ نقره ای در برندها
نقره ای نیز رنگی خاص است که نماد طبیعی بودن و آرامش و توازن است و در ترکیب با رنگ های دیگر از جمله سیاه می تواند، برای لوکس بودن و خاص بودن به کار رود.
کاربرد این رنگ بیشتر در محصولات سالم و لبنی، و تکنولوژی های جدید و نو است که در مورد اپل – ویکی پدیا و هوندا می توانیم تاثیرات خاص آن را مشاهده نماییم.
اما چه عواملی باعث انتخاب یک رنگ برای یک برند می شوند؟ آیا صرفا معنای روانی آن رنگ و تطبیق آن با موضوع فعالیت سازمان کافی است؟ آیا تاثیر گذاری آن رنگ بر مخاطب مهمتر از تطبیق آن با موضوع فعالیت سازمان است؟ ذکر این نکته مهم است که انتخاب رنگ به این خاطر که تاثیر بسیار زیادی بر روی باور ناخودآگاه مردم نسبت به برند می گذارد باید از پشتوانه علمی بسیار قوی برخوردار باشد اما این تمام ماجرا نیست و سه مورد بسیار مهم در اینجا باید مورد توجه قرار گیرد.
اول زیبایی و هماهنگی: برخی از رنگ ها در کنار هم تعامل و هماهنگی خوبی برقرار می کنند و به همان نسبت تاثیر بیشتری بر روی ذهن مخاطب ایجاد میکنند و بالعکس برخی رنگ ها در کنار هم تمام ارزش های یکدیگر را از بین برده و تاثیر منفی بر روی ذهن مخاطب می گذارند.
دوم مفهوم و پیام رنگ: یک رنگ دارای معانی متفاوت و نماد یک یا چند مفهوم می تواند باشد و باید در نظر گرفت که آن رنگ مهمترین صفت سازمان رو به خوبی تعریف نماید. مسلما انتخاب رنگ سبز برای یک برند تولیدکننده بخاری کار درستی نیست و رنگهایی مثل قرمز و نارنجی مناسب‌ترند. همچنین انتخاب رنگ صورتی برای یک شرکت نفتی، جالب به نظر نمی‌رسد. همچینین گاهی طیف های مختلف یک رنگ دارای معانی و مفاهیم متفاوتی خواهند بود برای مثال مشکلی عموما رنگ ماتم است ولی همین مشکی اگر به حالت مشکی کربن در بیاید به یک رنگ لوکس تبدیل خواهد شد.
سوم محبوبیت: گزینه محبوبیت یکی از تاثیرگذارترین فاکتورهای انتخاب رنگ است. این محبوبیت را معمولا استفاده برندهای بسیار از یک رنگ به وجود می آورد. برای مثال رنگ آبی که بیشترین استفاده را در بین برند های جهان داراست و یا رنگ قرمز که تعدادی از برترین برند های جهان از ان در رنگ لوگوی خود استفاده برده و دارای محبوبیت فراوانی هستند. برای مثال رنگ قرمز به نسبت رنگ قهوه ای بسیار مهیج تر و محبوب تر می باشد.
در اخر باید گفت با همه این موارد، با همه علم روانشناسی رنگ ها و با اینکه طراحان و متخصصان طراحی گرافیک لازم است به صورت علمی با مقوله رنگ برخورد کرده و این دانش را با صاحبان برند ها در میان بگذارند اما در نهایت گاها احساسات و علایق شخصی صاحبان برند بر علم رنگ شناسی چیره شده و ما شاهد برند هایی هستیم که اگر انها را دقیق مورد بازبینی قرار دهیم ارتباطی بین رنگ و موضوع فعالیت آن برند پیدا نمی کنیم و با این حال میبینیم که ان برند از موفقیت بسیاری هم برخوردار است. و گاها حتی تعریف جدیدی به توصیفات ان رنگ اضافه می کند. نمونه این برند ها بسیار کم هستند و اما نکته مهم اینست که رنگ ها تاثیرات شگرفی بر مخاطبان و انسان ها می گذارند و حتی گاهی تنها با شنیدن نام یک رنگ یه یاد یک برند موفق و جهانی می افتیم.
دیدگاه خود را بنویسید